Wat is watervasten?

Watervasten: Wetenschappelijke Inzichten, Voordelen & Veilige Aanpak

Er circuleren allerlei adviezen over voeding en gezondheid op het internet, sommigen behoorlijk tegenstrijdig. Eén van die onderwerpen waarover je wellicht gelezen hebt, is ‘watervasten’. Maar wat houdt dit precies in? Is het veilig? En wat kan het betekenen voor jouw lichaam en gezondheid? In dit artikel duiken we de diepte in om deze vragen te beantwoorden.

Ik heb zowel de wetenschappelijke literatuur als praktijkervaring geraadpleegd om een genuanceerd beeld te schetsen van deze vastenpraktijk.

Wat is watervasten?

Watervasten houdt in dat je uitsluitend water consumeert gedurende een vastgestelde periode, variërend van 24 uur tot meerdere dagen. Tijdens deze periode neemt het lichaam geen calorieën in en schakelt het over op interne energiereserves, voornamelijk opgeslagen vet.

Anders dan bij intermittent fasting, waarbij je dagelijks een eetvenster hebt, betekent watervasten een volledige onthouding van calorieën. Afhankelijk van de specifieke aanpak kunnen sommige vastenprogramma’s naast water ook ongezoete thee, zwarte koffie of elektrolyten toestaan om de mineraalbalans te ondersteunen.

Dr. Valter Longo, directeur van het Longevity Institute aan de University of Southern California, omschrijft het als: “Watervasten creëert een unieke metabole staat waarin het lichaam gedwongen wordt om interne herstelprocessen te activeren die tijdens normale voedselinname grotendeels inactief blijven.”

De wetenschap achter watervasten: drie essentiële fasen

Watervasten initieert een reeks complexe biochemische processen die recent intensief zijn bestudeerd. Een systematisch onderzoek uit 2024 toont aan dat het menselijk lichaam significante, systematische veranderingen in meerdere organen ondergaat tijdens een zevendaagse watervastenperiode.

Fase 1: Glycolyse (0-24 uur)

In de eerste 8-24 uur verbruikt je lichaam opgeslagen glycogeen uit lever en spieren. Deze glycolyse gaat gepaard met:

• Dalende insulinespiegels
• Stabilisatie van bloedsuikerwaarden door leverglycogeen
• Geleidelijke stijging van stresshormonen zoals cortisol en adrenaline
• Begin van hormonale aanpassingen die vetverbranding voorbereiden

Fase 2: Ketose en vetverbranding (24-72 uur)

Wanneer glycogeenvoorraden uitgeput raken (meestal na 24-36 uur), schakelt het lichaam over op vetverbranding als primaire energiebron. Recent onderzoek uit 2023 toont aan dat deze fase gekenmerkt wordt door:

• Significante stijging in ketonenproductie, met name beta-hydroxybutyraat
• Verhoogde AMPK-activiteit, een belangrijke metabole sensor
• Verbeterde insulinegevoeligheid
• Verminderde ontstekingsfactoren zoals IL-6 en TNF-α

Fase 3: Autofagie (72+ uur)

Na ongeveer drie dagen vasten intensiveert autofagie – het celreinigingsmechanisme dat beschadigde celonderdelen recycleert. Studies uit 2021-2023 hebben aangetoond dat deze fase gekenmerkt wordt door meetbare biomarkers:

• Verhoogde LC3-II eiwitten, wat duidt op meer autofagosoomvorming
• Verminderde mTOR-signalering, een belangrijke regulator van celgroei en autofagie
• Verhoogde SIRT2-activiteit, betrokken bij cellulaire stressrespons
• Verdere daling van ontstekingsmarkers en oxidatieve stress

Sun et al. (2023) observeerden in hun onderzoek specifiek hoe vasten de deacetylatie van ATG4B bevordert – een cruciaal autophagie-gerelateerd eiwit dat celvernieuwing stimuleert.

Potentiële voordelen van watervasten

De wetenschappelijke literatuur en klinische ervaring wijzen op diverse potentiële voordelen van watervasten:

Gewichtsmanagement en metabole gezondheid

Watervasten kan aanzienlijke metabole voordelen bieden, zoals blijkt uit recente klinische studies:

• Een analyse uit 2021-2023 toont aan dat watervasten van 5-20 dagen significante verbeteringen in insulinegevoeligheid kan veroorzaken
• Deelnemers aan een 8-10 dagen watervasten verloren gemiddeld 6-7 kg, waarvan 2-3 kg vetmassa
• Plasma lipiden, waaronder totaal cholesterol, LDL en triglyceriden, vertonen tijdelijke maar meetbare dalingen

Dr. Jason Fung, nefroloog en fasting-specialist, legt uit: “Bij watervasten daalt de insulinespiegel aanzienlijk, wat het lichaam toegang geeft tot opgeslagen vet als brandstof. Dit metabole effect is krachtiger dan bij de meeste andere dieetinterventies die ik klinisch heb waargenomen.”

Cellulaire regeneratie en ontstekingsremming

Wanneer autofagie na langere vastenperiodes activeert, verbetert de cellulaire gezondheid op diverse manieren:

• Recente studies uit 2021-2023 wijzen op verminderde ontstekingsmarkers, wat kan bijdragen aan betere cardiovasculaire gezondheid
• In diermodellen en beperkte menselijke studies is aangetoond dat de combinatie van ketose en autofagie neuroprotectieve effecten kan hebben

Een patiënt met chronische gewrichtsontsteking deelde: “Na mijn eerste 5-daagse watervasten onder medische begeleiding ervaarde ik een opvallende vermindering van ontstekingsklachten die weken aanhield. Mijn reumatoloog bevestigde dat mijn ontstekingsmarkers significant waren gedaald.”

Verbeterde cognitieve functie

Ketonen die tijdens vasten worden geproduceerd, zijn een efficiënte energiebron voor de hersenen:

• Beta-hydroxybutyraat, de primaire ketoon tijdens vasten, heeft mogelijk neuroprotectieve eigenschappen
• Veel vastenpraktiserende mensen rapporteren toegenomen mentale helderheid na de eerste aanpassingsfase

Cardiovasculaire gezondheid

Watervasten kan bijdragen aan verbeterde hartgezondheid, hoewel recente studies aangeven dat deze effecten vaak kortdurend zijn en terugkeren naar baseline na hervatting van normale voeding.

Voor wie is watervasten geschikt (en voor wie niet)?

Watervasten is niet voor iedereen een geschikte praktijk. Het wordt over het algemeen beschouwd als een optie voor:

• Mensen met overgewicht of obesitas die onder medische begeleiding afvallen
• Personen die hun metabole gezondheid willen verbeteren
• Mensen die zoeken naar manieren om ontstekingen te verminderen
• Personen die een reset van hun eetpatroon wensen

Watervasten wordt sterk afgeraden voor:

• Personen met diabetes (vooral type 1) vanwege het risico op gevaarlijke bloedsuikerschommelingen
• Mensen met hartaandoeningen die mogelijk niet goed reageren op elektrolytveranderingen
• Mensen met een voorgeschiedenis van eetstoornissen waarbij vastenpraktijken ongezond eetgedrag kunnen versterken
• Zwangere en borstvoedende vrouwen vanwege verhoogde nutritionele behoeften
• Kinderen en adolescenten die nog in de groei zijn
• Ondergewichte personen voor wie verdere gewichtsafname schadelijk kan zijn
• Mensen met hypoglykemie die bij voedselonthouding gevaarlijk lage bloedsuikerspiegels kunnen ontwikkelen
• Personen met nierziekten die mogelijk moeite hebben met het verwerken van ketonen
• Mensen met maagzweren waarbij vasten de klachten kan verergeren

Raadpleeg altijd een arts voordat je met watervasten begint, vooral als je medicijnen gebruikt of een chronische aandoening hebt.

Gevaren van watervasten

Hoewel watervasten voor sommige mensen voordelen kan bieden, zijn er belangrijke risico’s om rekening mee te houden:

Uitdroging en elektrolytonbalans

Ondanks de naam kan watervasten tot uitdroging leiden. Veel van ons dagelijkse vocht komt normaal uit voeding. Daarnaast kan elektrolytonbalans optreden door het verlies van essentiële mineralen zoals natrium, kalium en magnesium.

Symptomen van elektrolytonbalans zijn:

• Spierzwakte en krampen
• Onregelmatige hartslag
• Duizeligheid en hoofdpijn
• Verwardheid

Verhoogd risico op refeeding syndroom

Refeeding syndroom is een potentieel levensbedreigende complicatie die kan optreden wanneer mensen na langere vastperiodes (vooral langer dan 5 dagen) te snel of onzorgvuldig weer beginnen met eten. Het wordt gekenmerkt door gevaarlijke verschuivingen in vocht- en elektrolytenbalans.

Verlies van spiermassa

Bij langdurig watervasten kan het lichaam naast vet ook spierweefsel afbreken voor energie. Recente studies tonen aan dat tijdens een 8-10 daags watervasten ongeveer 4 kg lean mass verloren gaat, wat ongeveer twee derde van het totale gewichtsverlies kan uitmaken. Dit is vooral problematisch voor ouderen of mensen met een reeds verminderde spiermassa.

Bijwerkingen en ongemak

Veel mensen ervaren tijdens watervasten:

• Extreme vermoeidheid en zwakte
• Hoofdpijn en duizeligheid
• Maagklachten
• Irritatie en stemmingswisselingen
• Concentratieproblemen (vooral tijdens de eerste dagen)
• Moeilijkheden met slapen

Wanneer moet je stoppen met vasten?

Stop onmiddellijk met vasten en zoek medische hulp als je een van de volgende symptomen ervaart:

• Extreme duizeligheid of flauwvallen
• Ernstige hoofdpijn die niet verdwijnt
• Hartkloppingen of onregelmatige hartslag
• Extreme zwakte die dagelijkse activiteiten belemmert
• Aanhoudende misselijkheid of braken
• Verwardheid of desoriëntatie

Voorbereiding op watervasten: een cruciale stap

De voorbereiding op watervasten is essentieel voor zowel het succes als de veiligheid van de ervaring. Een grondige voorbereiding kan ontwenningsverschijnselen minimaliseren en je lichaam geleidelijk aanpassen aan de komende vastenperiode.

3-5 dagen voorbereiding

Begin idealiter 3-5 dagen voor je vastenprogramma met een geleidelijke aanpassing:

Dag 1-2:

• Elimineer verwerkte voedingsmiddelen, suiker, alcohol en cafeïne
• Verminder portiegroottes bij maaltijden
• Verhoog waterinname naar 2-3 liter per dag

Dag 3-4:

• Schakel over naar lichtere maaltijden met veel groenten en wat fruit
• Verminder of elimineer dierlijke eiwitten en zware vetten
• Beperk maaltijden tot 2-3 kleinere porties per dag
• Blijf hydrateren met water en kruidentheeën

Laatste dag voor het vasten:

• Consumeer alleen licht verteerbare voeding zoals gekookte groenten, soepen en fruit
• Vermijd zware, vetrijke of eiwitrijke maaltijden
• Bereid je mentaal voor op de vastperiode

Fysieke en mentale voorbereiding

Naast voedingsaanpassingen is het ook belangrijk om:

• Je activiteitenniveau te verminderen voor en tijdens het vasten
• Voldoende rust en slaap te plannen
• Stress te minimaliseren
• Realistische verwachtingen te stellen
• Een ondersteunende omgeving te creëren
• Een dagboek bij te houden om je ervaringen te documenteren

Een vastenpractitioner deelde: “Mijn eerste vastensessie was moeilijk omdat ik onvoldoende was voorbereid. Bij latere sessies merkte ik een enorm verschil wanneer ik de tijd nam voor een geleidelijke overgang – minder hoofdpijn, minder humeurigheid, en een veel soepelere ervaring.”

Dag-tot-dag gids: wat te verwachten tijdens watervasten

Watervasten beïnvloedt je lichaam en geest verschillend naarmate de dagen vorderen. Hier volgt een overzicht van wat je kunt verwachten:

Dag 1: Aanpassing (0-24 uur)

Fysieke ervaringen:

• Hongergevoel, vooral rond gebruikelijke etenstijden
• Mogelijke hoofdpijn, vooral bij mensen die afhankelijk zijn van cafeïne
• Begin van energie-instabiliteit
• Lichte irritatie of rusteloosheid

Metabole veranderingen:

• Daling van bloedsuiker en insulinespiegels
• Begin van glycogeenuitputting
• Lichte stijging van stresshormonen

Tips:

• Drink minimaal 2-3 liter water verspreid over de dag
• Plan rustmomenten in
• Vermijd intensieve fysieke inspanning
• Afleiding zoeken bij hongergevoel

Dag 2: Overgang naar ketose (24-48 uur)

Fysieke ervaringen:

• Aanhoudende honger, maar vaak in golven
• Mogelijke toename van hoofdpijn en vermoeidheid
• Licht duizeligheidsgevoel bij opstaan
• Verminderde energie voor fysieke activiteiten

Metabole veranderingen:

• Glycogeenvoorraden grotendeels uitgeput
• Begin van significante ketonenproductie
• Verdere daling van bloedsuiker- en insulinespiegels
• Mobilisatie van vetzuren uit vetweefsel

Tips:

• Elektrolyten aanvullen (natrium, kalium, magnesium)
• Meer rust nemen
• Lichte activiteiten zoals wandelen kunnen helpen
• Zwaar mentaal of fysiek werk vermijden

Dag 3: Ketose en begin van autofagie (48-72 uur)

Fysieke ervaringen:

• Hongergevoel vermindert vaak aanzienlijk
• Energie begint te stabiliseren of zelfs te verbeteren
• Verbeterde mentale helderheid voor velen
• Smaak- en reukzin kunnen versterken

Metabole veranderingen:

• Volledige ketose bereikt
• Begin van autofagieprocessen, gekenmerkt door verhoogde LC3-II eiwitten
• Verhoogde groeihormoonsecretie
• Verdere daling van ontstekingsmarkers

Tips:

• Blijf elektrolyten supplementeren
• Luister goed naar je lichaam
• Voldoende rust, maar lichte beweging is goed
• Let op waarschuwingssignalen zoals extreme zwakte of duizeligheid

Dag 4 en verder (72+ uur)

Fysieke ervaringen:

• Hongergevoel vaak aanzienlijk verminderd
• Stabiele energie gedurende de dag
• Verhoogde mentale helderheid
• Mogelijk lichtere slaap of minder slaapbehoefte

Metabole veranderingen:

• Diepere ketose
• Intensievere autofagie, met verhoogde activiteit van AMPK en verminderde mTOR-signalering
• Mogelijk verdere verbeteringen in ontstekingsmarkers
• Voortgezette mobilisatie van vetreserves

Tips:

• Medische supervisie wordt sterk aangeraden
• Regelmatige controle van vitale functies
• Dagelijkse elektrolytsupplementatie is cruciaal
• Specifieke aandacht voor waarschuwingssignalen

Een 45-jarige deelnemer aan een begeleide vastenretraite deelde: “Dag 3 was een keerpunt voor mij. De eerste twee dagen waren moeilijk met hoofdpijn en vermoeidheid, maar op dag 3 werd ik wakker met een helderheid die ik in jaren niet had ervaren, en mijn energie keerde terug. Het contrast was verrassend.”

Elektrolyten en mineralen: essentieel tijdens watervasten

Elektrolyt- en mineraalsupplementatie is cruciaal tijdens watervasten, vooral bij vasten langer dan 48 uur. Zonder voedselinname verliest het lichaam belangrijke mineralen die noodzakelijk zijn voor vele lichaamsfuncties.

Aanbevolen elektrolytprotocollen door medische professionals

Dr. Rhonda Patrick, PhD in biomedische wetenschap, benadrukt het belang van elektrolytensupplementatie tijdens langdurig vasten om gevaarlijke mineraaltekorten te voorkomen.

Natrium:

• Essentieel voor vochtbalans en zenuwfunctie
• Aanbevolen dagelijkse dosering: 1000-2000 mg
• Verspreid over de dag innemen
• Medische literatuur raadt specifiek natriumchloride-suppletie aan om ernstig natriumverlies tijdens watervasten te voorkomen

Kalium:

• Nodig voor spier- en hartfunctie
• Aanbevolen dagelijkse dosering: minimaal 1000 mg
• Bij voorkeur verdeeld over ochtend en namiddag
• Dr. Eric Berg, DC, adviseert kaliumrijke supplementen bij aanvang van het vasten

Magnesium:

• Belangrijk voor spierontspanning en zenuwfunctie
• Aanbevolen dagelijkse dosering: 200-400 mg
• Idealiter in twee doses verdelen (ochtend en avond)
• Helpt bij het voorkomen van spierkrampen en verbetert slaapkwaliteit tijdens vasten

Timing en aanpak

Begin met elektrolytensuppletie bij de start van je vasten en pas de dosering aan naarmate de vastenperiode vordert:

• Voor vasten tot 48 uur: lichte suppletie, met name bij lichamelijke activiteit of warm weer
• Voor vasten langer dan 48 uur: dagelijks supplementeren met 1000-2000 mg natrium, minimaal 1000 mg kalium en 200-400 mg magnesium, verdeeld over de dag

Gebruik suikervrije, zero-calorie formuleringen om te voorkomen dat het vasten wordt doorbroken. Pas doseringen aan op basis van lichaamsgewicht, activiteitsniveau en individuele symptomen.

Het veilig verbreken van een watervastenperiode

Het veilig verbreken van je vastenperiode is net zo belangrijk als de voorbereiding en het vasten zelf. Hoe langer je vast, hoe voorzichtiger je moet zijn bij het hervatten van voedselinname.

Verbreken van een 24-uurs water vasten

Na een korte vastenperiode van 24 uur kan de meeste mensen het vasten verbreken met een lichte maaltijd, maar het blijft verstandig om voorzichtig te zijn:

• Begin met een kleine portie (200-300 calorieën) licht verteerbaar voedsel
• Geschikte eerste voedingsmiddelen: bouillon, verdunde sappen, zacht fruit of licht gestoomde groenten
• Neem de tijd om te eten en kauw goed
• Wacht 1-2 uur om te zien hoe je lichaam reageert voordat je meer eet
• Vermijd zware, vette of sterk bewerkte voedingsmiddelen in de eerste maaltijd

Verbreken van een 3-daagse water vasten

Na drie dagen vasten moet het verbreken geleidelijker verlopen:

Dag 1 na het vasten:

• Begin met zeer kleine porties (100-200 calorieën per keer) gemakkelijk verteerbare voeding
• Verdeel over 5-6 mini-maaltijden met 2-3 uur tussentijd
• Ideale eerste voedingsmiddelen: heldere groentebouillon, verdund fruitsap (50% water), gekookte groenten
• Vermijd suikerrijke en vetrijke voedingsmiddelen

Dag 2 na het vasten:

• Introduceer geleidelijk meer voedselvariëteit
• Houd porties klein (300-400 calorieën per maaltijd)
• Voeg zachtgekookte eieren, yoghurt, zacht fruit of lichte vis toe
• Blijf voldoende water drinken

Dag 3 na het vasten:

• Keer geleidelijk terug naar een normaal eetpatroon
• Blijf zwaar verteerbare voedingsmiddelen nog vermijden
• Let op hoe je lichaam reageert op verschillende voedingsmiddelen

Verbreken van langere vastenperiodes (5+ dagen)

Bij het verbreken van langere vastenperiodes is medische supervisie sterk aanbevolen vanwege het risico op refeeding syndroom:

Dag 1:

• Uitsluitend heldere vloeistoffen zoals bouillon of sterk verdund sap
• Zeer kleine porties (niet meer dan 250 calorieën per dag)
• Frequente inname (elke 2-3 uur kleine hoeveelheden van 50-75 calorieën)

Dag 2-3:

• Geleidelijke introductie van zachte, gekookte groenten en fruit
• Klein portie eiwit zoals zachte eieren of yoghurt
• Blijven bij kleine, frequente porties
• Zorgvuldige monitoring van symptomen

Dag 4-7:

• Geleidelijke uitbreiding naar meer substantiële voeding
• Langzame herintroductie van complexe koolhydraten en eiwitten
• Vermijd nog steeds zwaar verteerbare voedingsmiddelen

Een voedingsdeskundige gespecialiseerd in vastenprogramma’s vertelt: “Ik heb te vaak gezien dat mensen de voordelen van weken vasten tenietdoen door te snel en met verkeerde voedingsmiddelen te hervatten. Het geleidelijk opbouwen van porties en het kiezen van licht verteerbare voeding in de eerste dagen na het vasten is cruciaal.”

Te vermijden voedingsmiddelen bij het verbreken van vasten

Ongeacht de duur van je vasten, vermijd de volgende voedingsmiddelen in de eerste dagen na het vasten:

• Suikerrijk voedsel en dranken
• Vette en gefrituurde voedingsmiddelen
• Rood vlees en bewerkt vlees
• Zuivelproducten (met uitzondering van yoghurt in kleine hoeveelheden)
• Alcohol en cafeïne
• Noten en peulvruchten (moeilijk verteerbaar)
• Volkoren granen (aanvankelijk)

Watervasten vs. andere vastenmethoden

Het is belangrijk om watervasten te onderscheiden van andere populaire vastentechnieken:

Intermittent Fasting (IF)

Kenmerken:

• Cyclisch eetpatroon met afwisselende perioden van eten en vasten
• Meestal dagelijks patroon zoals 16/8 (16 uur vasten, 8 uur eetvenster)
• Tijdens vastenperiode: water, thee, koffie zonder calorieën
• Normale voedselinname tijdens eetvensters

Verschillen met watervasten:

• Kortere vastentijden
• Dagelijkse voedselinname
• Minder intensieve lichamelijke reacties
• Gemakkelijker vol te houden voor langere tijd

Sap- of smoothievasten

Kenmerken:

• Consumptie van alleen fruit- en groentesappen of smoothies
• Beperkte calorie-inname maar niet volledig nul
• Blijft voedingsstoffen leveren
• Duur varieert van enkele dagen tot weken

Verschillen met watervasten:

• Bevat calorieën en koolhydraten
• Activeert geen volledige ketose
• Minder intensieve autofagie
• Vaak gemakkelijker vol te houden

Modified Fasting / Vasten-mimicking diëten

Kenmerken:

• Zeer lage calorie-inname (meestal 500-800 calorieën per dag)
• Vaak met specifieke macronutriëntenverhouding
• Ontworpen om biologische effecten van vasten te simuleren
• Voorbeelden: 5:2 dieet, Fasting Mimicking Diet (FMD)

Verschillen met watervasten:

• Beperkte voedselinname toegestaan
• Mildere ketose
• Minder risico op elektrolytonbalans
• Gemakkelijker voor beginners

Wat past bij jouw doelen?

• Gewichtsverlies: Intermittent fasting of modified fasting kan effectiever zijn voor langetermijn gewichtsbeheersing
• Metabole reset: Watervasten kan intensiever werken voor korte metabole reset
• Autofagie maximaliseren: Langere watervasten (3+ dagen) induceert de meeste autofagie
• Duurzaamheid: Intermittent fasting is meestal gemakkelijker vol te houden als levensstijl

Conclusie: is watervasten iets voor jou?

Watervasten kan aanzienlijke gezondheidsvoordelen bieden, maar recente studies uit 2021-2023 tonen aan dat veel van de metabole verbeteringen vaak tijdelijk van aard zijn. Het is belangrijk om realistische verwachtingen te hebben en te begrijpen dat watervasten geen wondermiddel is, maar een hulpmiddel binnen een bredere gezondheidsaanpak.

De recente wetenschappelijke literatuur ondersteunt bepaalde voordelen zoals verbeterde insulinegevoeligheid en tijdelijke verbeteringen in lipidenprofiel. Tegelijkertijd zijn er legitieme zorgen over het verlies van spiermassa, waarbij studies aantonen dat ongeveer twee derde van het gewichtsverlies tijdens watervasten afkomstig kan zijn van vetvrije massa.

Als je overweegt watervasten te proberen:

1. Raadpleeg eerst een zorgprofessional, vooral als je onderliggende gezondheidsproblemen hebt of medicijnen gebruikt.
2. Begin klein: Experimenteer eerst met kortere vastenperiodes (24 uur) voordat je langere periodes probeert.
3. Bereid je grondig voor: Volg de voorbereidingsrichtlijnen om je lichaam geleidelijk aan te passen.
4. Plan het verbreken van je vasten zorgvuldig: Weet precies hoe je het vasten veilig zult beëindigen, met kleine porties van 200-300 calorieën en geleidelijke herintroductie van voedsel.
5. Luister naar je lichaam: Wees alert op waarschuwingssignalen en stop indien nodig.
6. Overweeg begeleiding: Voor langere vastenperiodes is professionele begeleiding sterk aanbevolen.

De sleutel ligt in een geïnformeerde, voorzichtige en gepersonaliseerde benadering. Luister altijd naar je lichaam en begin rustig en voorzichtig. Je hoeft niet gelijk meerdere dagen te vasten, start bijvoorbeeld “simpel” met intermitterend vasten om dat eerst te ervaren.